4.04.2013

Diyaliz

Diyaliz

Diyaliz Nedir?

Vücutta birikmiş üre gibi zararlı maddelerin ve aşırı suyun bir membran aracılığı ile vücuttan uzaklaştırılması işlemidir. İlerlemiş böbrek yetmezliğinin tedavisinde kullanılır. Diyaliz tedavisi bozulmuş böbrek işlevlerinin bir kısmını düzenleyerek yaşamın devam etmesini sağlar. 30-40 yıl önce ilerlemiş böbrek yetmezliği olan hastalar günler-haftalar içinde kaybedilirdi. Diyaliz teknolojisinde sağlanan gelişmeler, bu hastalarda önce yaşam süresini uzatmış, daha sonra yaşam kalitesinin artmasını sağlamıştır. Bu nedenle günümüzde diyaliz hastaları şanslıdır.

Böbrek hastalarının kullanmak zorunda olduğu, böbrek yetmezliği sonucunda vücuttaki zararlı maddelerin ve sıvıların uzaklaştırılması için geliştirilen yapay bir kan temizleme makinesi olan diyaliz insan üzerinde kullanıldığında, yaşam süresinin ve kalitesinin artmasını sağlamıştır. Bu şekilde diyaliz makinesine bağlanılarak kanının temizlenmesi işine de hemodiyaliz denilmektedir.

Diyaliz Makinesi
Diyaliz Makinesi



Diyaliz tedavisi iki şekilde uygulanabilir.
1. Hemodiyaliz
2. Periton diyalizi

Hemodiyaliz:

İlk kez 1944 yılında Hollandalı bir hekim olan Kolff tarafından yapılmıştır. Özel bir membran ile hastanın kanının makineler aracılığı ile temizlenmesi işlemidir. Hemodiyaliz işleminin gerçekleşmesi için yeterli kan akımı sağlanmalı, bir membran ve hemodiyaliz makinesi sağlanmalıdır. Yeterli kan akımınının sağlanması için hastanın atar ve toplar damarı arasında bir pencere ( arteriyovenöz fistül ) yaratılmalı veya hastanın büyük bir toplar damarına geçici kateter konmalıdır.

Hemodiyaliz tedavisi hastanın böbrek yetmezliğinin şiddetine, yaptığı idrar miktarına bağlı olmak üzere haftada 2 - 3 kez 4 - 6 saat süre ile uygulanır. Yetersiz hemodiyaliz tedavisi hastada hasara ve ölümlere yol açabilir. Hemodiyaliz tedavisi genellikle hastanede veya bir hemodiyaliz ünitesinde uygulanır. Ancak uygun makine ve ekipmanla evde de uygulanabilir.


Hemodializin Avantajları

  • Tedavinin eğitilmiş bir ekip tarafından yürütülmesi.
  • Tedavi kısadır: 4-6 saat her hafta 2-3 kez.

Hemodializin Dezavantajları

  • Haftada 3 kez tedavi merkezine gitme süresi.
  • Diyette potasyum, fosfor, sıvı ile ilgili bazı kısıtlamalar bulunması.



Periton diyalizi
Periton karın boşluğunda bulunan organların etrafındaki zar için kullanılan tıbbi terimdir. Periton zarının (membran) insanlardaki yüzey alanı yaklaşık 2 m2dir. Periton diyalizinde (hemodiyalizden farklı olarak özel bir membran yerine) periton membranı kullanılır. İlk kez 1923 yılında Ganter tarafından gerçekleştirilmiştir.

Periton diyalizinin gerçekleşmesi için 3 teknik unsura gereksinim vardır:
1. Karına yerleştirilmiş kateter
2. Uygun diyaliz sıvısı
3. Kateter ve diyaliz sıvısı arasındaki bağlantı sistemi

Periton diyalizi tedavisi değişik şekillerde uygulanabilir. Bunlardan en sık uygulanan teknik sürekli ayaktan periton diyalizidir. Periton diyalizi makinesi kullanılarak değişik periton diyalizi teknikleri geliştirilmiştir.
Sürekli ayaktan periton diyalizi

Periton boşluğuna doldurulan diyaliz sıvısının 4-8 saat beklemeyi takiben yenisi ile değiştirildiği basit bir yöntemdir. Genellikle günde 4 kez hastanede veya evde yapılır. En önemli avantajı hasta tarafından evde yapılabilmesidir. Bu tedavinin başarılı olmasında eğitim çok önemlidir. Türkiye de yaklaşık 1500 periton diyalizi hastası vardır. Hastalar tıbbi bir engel yoksa hemodiyaliz veya periton diyalizin den birisini seçebilirler.

Dialysis Machine, Dialyser.

Periton Diyalizinin Olumlu Yönleri:

  • Hasta, periton diyalizi hemşiresi tarafından eğitimi verildikten sonra tedavisini kendi başına yapabilir, hastaneye bağımlılığı azalır.
  • Gıda ve sıvı alımı daha serbesttir.
  • Tansiyon kontrolü daha iyi sağlanabilmektedir.
  • Hemodiyalizde olduğu gibi kan kaybı görülmez.
  • Eğitimi basit ve süresi kısadır.
  • Kalp ve damar sistemine yüklenme az olduğundan, özellikle yaşlı hastalarda ve çocuklarda tercih edilen bir tedavi şeklidir.
  • Periton Diyalizi, hastanın günlük yaşantısına devamını sağlar (okul, iş, seyahat, tatil)


Periton Diyalizinin Olumsuz Yönleri:

  • SAPD (Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi) de günde 4-5 değişim yapmak gerekir.
  • Protein kaybı olabilmektedir.
  • Hastanın karnında sürekli bir kateter kalmaktadır.
  • APD de hasta gece boyunca makineye bağlı kalmaktadır.
  • Enfeksiyon riski vardır. (Katetere bağlı enfeksiyonlar - Peritonit (karın içi zarın iltihabı)




Diyaliz Sözlük Anlamı
Diyaliz kelimesi isim dir, kimya Fransızca dialyse
TDK Açıklama: isim, kimya Vücut sıvılarındaki istenmeyen maddelerin yarı geçirgen zar aracılığıyla vücuttan uzaklaştırılması temeline dayanan bir çözümleme veya arıtma yöntemi

Atasözü, deyim ve birleşik fiiller:
"diyalize girmek"

Birleşik Sözler:
"diyaliz makinesi"

Yabancı Dillerde Diyaliz:
İngilizce: Dialysis
Almanca: Dialyse
İtalyanca: Dialisi
Farsça: دیالیز
Rusça: диализ


1 yorum şimdiye kadar

Böbrek yetmezliği olan tanıdığın biri herhalde haftada iki gün bu diyaliz makinesine bağlaniyordu hiç kolay degil Alloh kolaylik versin.

Üyeliksiz yorum yapmak içim: Adı/Url kısmını seçin sadece isminizi yazın yeterlidir.
EmoticonEmoticon